O Tolkienie pisałem już wiele, nie ukrywałem nigdy mojej fascynacji tym pisarzem (a czasem może to ,,nieukrywanie" było aż za silne i mające charakter narzucania komuś lekturki do poduszki :D ). Kolejną recenzję poświęcam temu pisarzowi i do kolejnej książki zachęcam. Tym razem nie jest to pozycja napisana przez Tolkiena, a książka o nim samym. ,,Wizjoner i Marzyciel" (w oryginale po prostu ,,A Biography") autorstwa H. Carpentera, to wszystko to, co każdy fan (ale i osoba zainteresowana literaturą) powinien wiedzieć o autorze ,,Władcy Pierścieni".
Może zacznę od końca. Carpenter znakomicie prowadzi swe wywody i widać, że zna doskonale biografię Tolkiena. Nie jest jednym z tych pisarzy, którzy piszą jakąś książkę, w tytule napiszą nazwisko Profesora i już połowa sukcesu za nimi, a kasa sama leci na konto (mimo tego, że wewnątrz napisanej przez nich pozycji są same bzdury, fakty wyssane z palca i wielokrotne powtarzanie tego samego - takich książek jest co najmniej kilka i to nawet w Polsce). Nie, Carpenter dotarł w swej pracy do bardzo wielu osób, począwszy od znajomych, a zakończywszy na najbliższej rodzinie J.R.R. Tolkiena. A że wykonał kawał dobrej i porządnej roboty (jako zapalony znawca życia Inklingów – nieformalnej grupy literackiej, w której udzielał się Profesor Tolkien), to już inna sprawa.
Pozycja ta pokazuje drogi życia przyszłego autora Śródziemia, począwszy od historii jego rodziców przed narodzinami J.R.R. Tolkiena, poprzez jego dzieciństwo i młodość, aż po dorosłość i kres życia. Każda z ważniejszych postaci, które spotkał na swej drodze Ronald (jak nazywano Tolkiena), jest tu wspomniana, a nawet napisano jaki wpływ wywarła na życie i późniejszą karierę tego wówczas młodego chłopaka. Z tymi opisami i relacjami wiąże się także ukazanie społeczeństwa tamtych czasów, życia uniwersyteckiego, praca zawodowa w późniejszych latach (w tym przyjaźń Profesora z C.S. Lewisem i nawrócenie na chrześcijaństwo przyszłego twórcy Narnii), działalność klubu literackiego i sytuacja małżonki Tolkiena, która nie mogła wczuć się w rolę żony profesora oksfordzkiego i czuła się samotna podczas długiej pracy i nieobecności męża.
Przykład Tolkiena świadczy o tym, że nie trzeba być dobrze urodzonym aby coś osiągnąć. Ten osierocony przez rodziców w dzieciństwie chłopiec piął się, pracował nad sobą i dzięki determinacji i zaparciu się samego siebie, zaszedł daleko. Pomogli mu w tym bez wątpienia spotkani ludzie. Miał w życiu sporo szczęścia, ale i nadziei dzięki gorliwej wierze (matka bowiem przeszła z oboma braćmi Tolkienami na katolicyzm, sprzeciwiając się tym swoim krewnym. Zmarła w biedzie i to jej przykład zaważył w ogromnym stopniu na mocnej i silnej wierze Tolkiena i jego brata w Boga i w Biblię). Ma się wrażenie, że taki wniosek wypływa z książki już po kilku rozdziałach. Ponadto sam Pisarz został tu ukazany jako postać przełamująca stereotyp Anglika popijającego codziennie o 17:00 herbatę i przy okazji pozbawionego poczucia humoru. Studenci lubili swego wykładowcę właśnie za masę optymizmu i śmiechu spowodowanego jego żartami (oczywiście zaraz obok doskonałych nauk im wygłaszanym). A poza tym żył w ciągłym biegu i pracował całe dnie (a czasami i kilka godzin nocnych).
Wewnątrz książki wiele ciekawych motywów (jak np. przepiękna miłość Tolkiena do pewnej dziewczyny, która pomimo bardzo wielu sprzeciwów otoczenia stała się jego żoną), które sprawiają, że nie czyta się tej pozycji jak biografii, ale jak powieść o naszym ulubionym pisarzu. Narracja jest wzbogacona w sprytnie włączone do zdań wypowiedzi Profesora, fragmenty listów i cytaty z dzieł. Forma dosyć oryginalna, a przynajmniej nie sucha i pozbawiona głębi. Niewielu biografów ma taki talent. Może dlatego tak jest, że Carpenter nie wypowiada się właśnie jak taki stereotypowy twórca biografii, ale jak ktoś znajomy, żeby nie rzec przez wzgląd na wiele prywatnych szczegółów dotyczących życia J.R.R. Tolkiena, że jak rodzina.
Autor pokazuje relacje rodzinne i przyjacielskie, kwestii wiary Tolkiena oraz jego pracę zawodową oraz pisarstwo. Sylwetka Profesora jest starannie opisana i za zadanie pokazać Ronalda jako zwykłego człowieka, który wcale nie był kimś odosobnionym dlatego, że ukochał swe wymyślone języki i fantastyczne krainy baśni oraz Śródziemia. Książka przełamuje wiele stereotypów i plotek i jest cennym kompendium wiedzy o Tolkienie. Poza tym od pewnego momentu znakomicie pokrywa się z ,,Listami" tegoż pisarza, które zostały wydane właśnie pod redakcją H. Carpentera – autora tej książki.
Właśnie dla tych powodów zgadzam się z informacją na tyle książki, że ta biografia jest najlepsza z możliwych na rynku. Nie jest nowością, bowiem powstała już w 1977 roku, ale jest ciągle aktualna i stanowi źródło inspiracji (oraz kopalnię wiedzy o Tolkienie) dla wielu kolejnych badaczy życia Ronalda. No, a za sprawą niedawnego wznowienia trafiła pod strzechy polskich czytelników (powtórnie) i świetnie wkomponuje się w biblioteczkę tolkienowską tuż obok ,,Silmarilliona", ,,Władcy Pierścieni", czy ,,Dzieci Hurina".
------------------------------------
Ilustracje kolejno z:
1) http://www.empik.com/j-r-r-tolkien-wizjoner-i-marzyciel-carpenter-humphrey,prod59200414,ksiazka-p
2) http://www.mirrored.pl/tag/tolkien/
3) http://shopping.indiatimes.com/Books/Autobiography-Biography/Authors/J-R-R-Tolkien-A-Biography/ctl/20375432/pc/111237/cat/972448/pid/4166340
4) http://famouspoetsandpoems.com/poets/j__r__r__tolkien/photo
5) http://www.elendilion.pl/category/english/page/2/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz