Klasyk przez wielkie ,,k", więc o samej fabule może powiem niewiele. Główny bohater: Cezary Baryka ma staranną lekcję patriotyzmu we krwi, szuka swego miejsca i za wszelką cenę chce do czegoś dojść, chce zmieniać świat, a w swym postępowaniu jest jak doktor Judym z innej powieści Żeromskiego. Jedno z moich skojarzeń: ,,to taki międzywojenny Kordian, który przemierza świat w poszukiwaniu spełnienia idei i który poświęca siebie, aby odkryć mechanizmy rządzące światem. I co? I zależy co kto rozumie przez zachowanie Czarka. Jest niestała w uczuciach kobieta, mamy ustrój polityczny, są ludzie opowiadający o sytuacji w świecie (uwaga, jest nawet kilka odmiennych i wręcz zaprzeczających się opinii), widziałem ciągłe poszukiwanie i nic praktycznie nie mówiący finał! Ile w Baryce z Kordiana? Na to musi sobie każdy sam chyba odpowiedzieć. Nie wiem, czy to już jakaś przypadłość, czy wręcz nie, ale w większości polskich książek widzę wyraźny ślad romantyzmu (czyżby jakaś choroba narodowa?).
Bohater sprzeciwia się panującemu ładowi, jest podatny na czyjeś opinie, szuka, błądzi i często gubi się. Żeromski w tej książce moim zdaniem nie pokazał takiego kunsztu jak np. w ,,Ludziach bezdomnych", czy w typowej młodzieżówce, jaką są ,,Syzyfowe prace", ale tę pierwszą z ,,Przedwiośniem" łączy bardzo wiele. Zacząć wyliczanie można od kreacji głównego bohatera, a zakończywszy na ostatnich scenach wyboru między kobietą a swoimi ideami (choć w opisującej przeze mnie powieści jest to mniej wyraziste i na całkiem innej zasadzie, ale skojarzenie mi się nasunęło). Można w sumie coś tam zarzucić tej książce, ale na pewno nie to, że nie jest dojrzała. Żeromski napisał powieść, która może jest nazbyt poważna w swej formie i w swym przekazie. Jest tu ostra krytyka komunizmu, powielanie fałszywych wiadomości o Polakach przez partyjnych ,,towarzyszy", ale i jest druga strona medalu: zwrócenie uwagi na błędy ludzi, którzy cieszyli się świeżą jeszcze wolnością, jest tu krytyka tkwienia w tym, co dawne. Żeromski bardzo mocno umoralnia, a trafia w bardzo czuły punkt, jakim jest nasza państwowość, uczucie przynależności narodowej i patriotyzm. ,,Ludzie..." to opowieść o ideałach, pracy w służbie bliźnim, ,,Syzyfowe..." to w pewnym sensie nadzieja na lepszą przyszłość, ale i pokazanie trudu w służbie zbudowania tej przyszłości mimo przeciwności. ,,Przedwiośnie" jednak to mocny przekaz. Autor nie zostawia suchej nitki na pewnych przywarach ludzkich. Krytykuje i przy okazji umoralnia. Mocny przekaz i jakże czasem aktualny w XXI wieku, kilkadziesiąt lat po opublikowaniu powieści.
W polskim kanonie bardzo lubię zawarcie wszystkiego, co tylko może być w literaturze. Obok walki, krytyki, miłości, refleksji, dobrze ukształtowanych bohaterów, mamy wiele walorów. ,,Przedwiośnie" to właśnie jedna z tych wielopłaszczyznowych książek. To kanon, który warto znać, ale i powieść licząca raptem 200 stron z haczykiem. Książka na mnie nie wywarła aż takiego wpływu, żeby po nocach śniło mi się zebranie komunistów, albo nielegalna podróż bohatera pociągiem, ale i tak warto zapoznać się. Zakończenie mnie odrobinę zawiodło, ale lubię takie smutne końcówki i otwarte zostawienie sprawy.
Książkę udało mi się w błyskawiczny sposób przeczytać dzięki dołączonemu audiobookowi, który przyszedł mi z pomocą, gdy traciłem nadzieję na zaczęcie i skończenie tej książki w jedno popołudnie. W sumie w jeden dzień nie przeszedłem i odrobinka mi została na inny termin, ale pomoc płyty była niezastąpiona. Wiem, że jest wiele wydań ,,Przedwiośnia" na rynku, ale ja polecam to z audiobookiem od Zielonej Sowy. Naciągnąłem w zeszłym roku mamę na to, aby zakupiła kilka książek z tej serii i dzięki temu udało mi się szybko przejść przez ,,Lalkę", ,,Zbrodnię i karę", ,,Nad Niemnem", a teraz przez ,,Przedwiośnie" (warto, gdy nie można sobie pozwalać na delektowanie się słowem, a chce się szybko znać poszczególne utwory). Nic nie zastąpi tekstu, ale czasem lepiej mieć przed oczyma tekst i słyszeć w uszach jego interpretację. Człowiek często zwalnia obroty, bo oczy się męczą, a lektor trzyma poziom :) No, i fajne też są dodatki wewnątrz (będę musiał do nich zajrzeć, aby czegoś ciekawego się dowiedzieć o samym ,,Przedwiośniu" i problematyce powieści). Polecam, bo obok dobrze wydanych książek dostajemy w prezencie audiobooka :)
------------------
Okładka pochodzi z:
http://www.zielonasowa.pl/pomysl_na_prezent/Przedwiosnie-409/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz