Czy zdarzyło ci się zaczytać tak, że miałeś ochotę zapomnieć o całym świecie, o swoich obowiązkach, potrzebach i po prostu tylko czytać? Czy takie czytanie może być niebezpieczne, a same książki czy mogą przyczynić się do czyjejś śmierci? Na obie te kwestie odpowiedź znajdziemy w powieści J.K. Stefanssona pt. ,,Niebo i piekło".
Mamy XIX wiek. Słychać o popularności Emila Zoli i zaczytywaniu się w prozie wspomnianego. Gdzieś w tle pisze swe książki Ch. Dickens, a świat skąpany jest w zalewie pozytywistycznej filozofii, pracy u podstaw i zmniejszaniu barier społecznych. To tyle w teorii, a w praktyce jest odrobinę inaczej. Naszym oczom ukazuje się mroźna Skandynawia, osady rybaków, gdzie prości ludzie żyją w dużym skupieniu, mają swoje ideały, rozmowy i... są wśród nich także zapaleni czytelnicy. Jeden z nich zaczytuje się w renesansowym ,,Raju utraconym" J. Miltona – eposie na miarę ,,Iliady" Homera, gdzie ukazano pierwsze dni stworzenia świata i upadku Zbuntowanego Anioła, ale z perspektywy Diabła. Lektura idzie płynnie, niektóre wersy zostają utrwalone w pamięci, aby móc mieć tekst przy pracy. Na morzu nadciąga mróz, rybacy ciepło się okrywają, a nasz czytelnik za sprawą swej ukochanej lektury zapomniał peleryny i dobrze na tym nie wyszedł.
Jak bardzo jeden gest, jedna czynność może zaważyć na czyimś życiu, wie o tym nasz bohater, który właśnie stracił przyjaciela. Brak peleryny i śmierć z wychłodzenia, a wszystko to na pełnym morzu. No i jeszcze jedna kwestia: odniesienie książki jej właścicielowi. Chłopak rusza w podróż, aby zwrócić nieszczęsny egzemplarz jej właścicielowi.
Powieść na początku wydawała mi się taka ciągła, monotonna itp. Mamy tu na pierwszy rzut oka opis życia rybaków, ich pracy i zachowań. Ci prości ludzie bardzo często nadużywają wulgarnego, wręcz prostackiego języka, mają niezbyt wyrafinowane poczucie humoru i wykorzystują je do przygadywania sobie. Mamy zatem realistyczny opis życia skandynawskich rybaków, a więc jak wspominałem: pozytywizm w najczystszej postaci, realizm w ukazaniu świata i jego mieszkańców, a wszystko to spod pióra współczesnego pisarza :)
Książka ma czasem charakter relacji. Niektórych zatem może odrobinę denerwować brak dialogów, które są zastąpione przez wtrącenia narratora. Komuś może czasem się dłużyć przebieg wydarzeń, ale w tym jest sedno tej książki: w jej klimatyczności. Już sama okładka pozwala nam poczuć jakiś nastrój zadumy, spokoju. Myślę, że fajnie czytałoby się tę książkę w ponure jesienne wieczory. Pozycja bez wątpienia pozwoli nam wywołać w sobie odrobinę smutku i refleksji. Nie jest to jednak książka, którą należy szybko przeczytać i odhaczyć na swojej liście. Z nią jest jak z pojemniczkiem kawioru: czerpiemy z tej malutkiej puszeczki pełnię smaku, gdy delektujemy się i nie śpieszymy z konsumpcją (choć myślę, że podobnie jest z ponad połową literatury).
Dziennik ,,Der Spiegel" napisał, że ,,ta książka jest niczym perłopław: szorstka muszla kryje błyszczący skarb". Rzeczywiście początkowo może wydawać się odrobinę ciężka i powolna. Momentem przełomowym jest jednak śmierć jednego z bohaterów i misja, która ma na celu oddać książkę zmarłego. Z biegiem stron i przy poświęceniu lekturze większej ilości czasu całość zaczynała mi się podobać. Z jednej strony zostaje nam zaprezentowany wulgarny język prostego ludu, a z drugiej mamy poetyckie przemyślenia i refleksje o mroźnej Krainie Lodu. Jest miłość do książek, która została przepłacona śmiercią i zaraz obok niej ciężka praca, która łączyła wszystkich: zarówno tych wrażliwych na świat, jak i sceptycznie nastawionych do otoczenia.
,,Niebo i piekło" to pierwsza część trylogii. Ciekawe czym autor uraczy nas w kolejnych pozycjach, które po przeczytaniu tej książki raczej muszą nam dopełnić obraz całości.
Za książkę oraz za możliwość jej zrecenzowania dziękuję bardzo serdecznie Wydawnictwu W.A.B. oraz Pani Violettcie Wiśniewskiej z Wydawnictwa.
----------------------
Logo oraz zdjęcie okładki pochodzi ze strony Wydawcy (link powyżej)
Niezwykle interesująca tematyka, tylko boję cię trochę braku dialogów, czy nie będzie zbyt monotonnie. Okładka książki bardzo mi się spodobała, ma niezwykle wymowny przekaz. Jak nadarzy się okazja, to chętnie sięgnę po tę pozycje.
OdpowiedzUsuńCyrysio, nie bój się braku dialogów :) Miałem odrobinę podobną reakcję na początku, ale nie wiem, czy dobrze się wyraziłem, a nie chcę w błąd wprowadzać. Dam przykład z książki:
OdpowiedzUsuń,,Stop! woła głośno Petur.
Stop!
Pierwsze słowo, jakie słychać w łodzi od prawie czterech godzin". (układ tak zapisany, jak w książce) -
Są na takiej zasadzie pisane słowa bohaterów. Zależy to pewnie od sposobu zapisu dialogów, tak jak, w Anglii bierze się je w cudzysłowy, a w Polsce zaczyna się od myślników. Właśnie nie potrafiłem sprecyzować tego, ale przykład może posłuży jako taka errata do recenzji :)
Dzięki za komentarz i pozdrawiam,
dp